Sałatka z Zielonej Papai Som Tam - ส้มตำเขียวๆ

Pochodzenie i Historia Som Tam (ส้มตำ)

Som Tam to tradycyjne i charakterystyczne danie kuchni tajskiej, szczególnie popularne w północno-wschodniej Tajlandii (region Isan). Jest to sałatka z tarkowanej zielonej papai, przygotowywana z połączenia słonych, słodkich, kwaśnych i ostrych smaków.

Historia
Som Tam pochodzi z regionu Isan w północno-wschodniej Tajlandii, pod wpływem kultury laotańskiej. Początkowo sałatka była prostym daniem spożywanym głównie przez rolników, przygotowywanym z lokalnych składników, takich jak zielona papaja, czosnek, chili, pomidory i cukier palmowy. Danie szybko stało się popularne nie tylko w regionie Isan, ale również w całym kraju oraz poza granicami Tajlandii.

Możliwe, że Som Tam był również inspirowany podobnymi potrawami w sąsiednich krajach, takich jak Laos i Kambodża, gdzie również istnieją różne odmiany sałatek z zielonej papai.

Sałatka z Zielonej Papai Som Tam - ส้มตำเขียวๆ
Sałatka z zielonej papai (ส้มตำ) to tradycyjne tajskie danie, znane ze swojej unikalnej równowagi między słodkimi, słonymi, kwaśnymi i ostrymi smakami. Ta wersja, ostra, jest szczególnie ceniona za intensywne i orzeźwiające smaki.

Składniki:

• 1 zielona papaja (obrana i tarta na cienkie paski)
• 1 marchewka (tarta)
• 100 g pomidorków koktajlowych (przecięte na pół)
• 50 g suszonych krewetek
• 50 g orzeszków ziemnych (nie solonych, prażonych)
• 2-3 papryczki chili (w zależności od preferencji ostrości)
• 2 łyżki cukru palmowego
• 1 łyżeczka mielonego czarnego pieprzu
• 2-3 ząbki czosnku
• 2-3 łyżki sosu rybnego (nuoc mam)
• Sok z 2 limonek
• 1 łyżka sosu tamaryndowego (opcjonalnie, dla dodatkowej kwasowości)

Przygotowanie:

Przygotowanie składników:

1. Zetrzyj zieloną papaję i marchewkę na cienkie paski za pomocą obieraczki lub tarki. Możesz także użyć tarki do julienne, aby uzyskać cienkie paski.
2. Przekrój pomidorki koktajlowe na pół.
3. Obierz i drobno posiekaj ząbki czosnku.
4. Zmiażdż papryczki chili w moździerzu. Możesz dostosować ilość chili w zależności od tego, jak ostre chcesz, aby danie było.
5. Grubo posiekaj prażone orzeszki ziemne.

Przygotowanie sosu:

1. W małej misce wymieszaj cukier palmowy, sos rybny, czarny pieprz i sok z limonki. Jeśli używasz sosu tamaryndowego, możesz dodać go do tej mieszanki, aby uzyskać bardziej kwaskowaty smak.
2. Wymieszaj składniki, aż cukier palmowy się rozpuści.

Montaż sałatki:

1. W dużym moździerzu umieść posiekany czosnek i zmiażdżone papryczki chili. Dodaj suszone krewetki i delikatnie je rozgnieć, aby uwolnić smaki. Pozostaw na kilka minut, aby aromaty się połączyły.
2. Następnie dodaj startą papaję, startą marchewkę, pomidorki koktajlowe i prażone orzeszki ziemne do moździerza.
3. Polej przygotowanym sosem i delikatnie wymieszaj, aby składniki dobrze się połączyły.

Serwowanie:

1. Podawaj od razu w dużej misce lub na talerzach indywidualnych.
2. Opcjonalnie udekoruj świeżymi ziołami, takimi jak kolendra lub mięta.

Dodatkowe porady:

• Papryczki chili: Jeśli preferujesz mniej ostrą sałatkę, możesz dostosować ilość papryczek chili. Jeśli chcesz bardziej pikantną, dodaj więcej chili lub użyj świeżych papryczek.
• Suszone krewetki: Są one kluczowym składnikiem dla uzyskania umami w tej sałatce, ale jeśli nie możesz ich znaleźć, możesz je zastąpić świeżymi krewetkami lub małymi kawałkami suszonego ryżu.
• Wersja: Niektóre wersje sałatki z zielonej papai zawierają pokrojone w małe kawałki długie fasolki lub groszek cukrowy, aby dodać chrupkości.

Smacznego!

Wariacje Som Tam
Istnieje wiele wersji Som Tam, z różnymi składnikami i przygotowaniem, zależnie od preferencji lokalnych i wpływów kulinarnych. Oto niektóre z najpopularniejszych wariantów:

• Som Tam Isan (ส้มตำอีสาน): To najbardziej tradycyjna i ostra wersja, charakterystyczna dla regionu Isan. Zawiera tartą zieloną papaję, pomidorki koktajlowe, fasolki długie, suszone krewetki, papryczki chili, czosnek, cukier palmowy, sos rybny (nuoc mam) i sok z limonki.

• Som Tam Thai (ส้มตำไทย): Ta wersja jest bardziej popularna w pozostałej części Tajlandii. Może zawierać makaron ryżowy (makaron ryżowy lub wermiszel) i czasami prażone orzeszki ziemne. Zwykle jest mniej ostra niż Som Tam Isan.

• Som Tam Pla Ra (ส้มตำปลาร้า): W tej wersji używa się pla ra (fermentowanego ryby), typowego składnika w Isan. Dodaje on intensywnego, umami smaku do dania.

• Som Tam z Owocami (ส้มตำผลไม้): Czasami do sałatki dodaje się inne owoce, takie jak mango lub żółta papaja, aby uzyskać słodszą wersję.

• Som Tam z Białkiem (ส้มตำใส่โปรตีน): Som Tam może być wzbogacony o różne rodzaje białka, takie jak świeże krewetki, grillowany kurczak, a nawet gotowane jajka przepiórcze.

• Som Tam Luang (Sałatka z Zielonej Papai Chiang Mai) (ส้มตำหลวง): To wersja pochodząca z Chiang Mai, zazwyczaj nieco mniej ostra, z orzechami nerkowca i czasami olejem sezamowym.

• Som Tam z Mango (ส้มตำมะม่วง): Chociaż tradycyjnie używa się zielonej papai, czasami zamiast niej stosuje się zielone mango, które daje słodsza i bardziej chrupiącą teksturę.

Przygotowanie i Składniki Specyficzne
W tradycyjnej wersji Som Tam, głównym składnikiem jest tarta zielona papaja, która powinna być pokrojona na cienkie paski. Sałatka przygotowywana jest w moździerzu, gdzie składniki rozgniatane są jeden po drugim. Oto wspólne kroki przygotowania:

1. Czosnek i papryczki chili: Często są to pierwsze składniki rozgniatane, aby uwolnić smaki. Poziom ostrości można dostosować według preferencji.
2. Pomidorki koktajlowe: Dodają one kwasowości i świeżości.
3. Suszone krewetki: Nadają słony smak i głębię.
4. Tarta zielona papaja: Główny składnik, chrupiąca i lekko gorzka.
5. Fasolki długie: Świeże fasolki dodają chrupkości.
6. Cukier palmowy, sos rybny (nuoc mam) i sok z limonki: Te składniki tworzą idealną równowagę między słonym, słodkim i kwaśnym smakiem.

Podsumowanie
Som Tam to bardzo wszechstronna sałatka, pełna charakteru, ceniona za unikalne połączenie smaków i liczne regionalne wariacje. Niezależnie od tego, czy preferujesz wersję super ostrą, łagodniejszą, czy z różnymi owocami, Som Tam pozostaje symbolem kuchni tajskiej i sztuki łączenia kontrastujących smaków w jednym daniu.