Zoete honingfladen – Oud Egypte (Athenaios van Naukratis)

Placentae mellitae – Aegyptus Antiqua (Athenaeus Naucratita)

Athenaios van Naukratis verzamelt in zijn werk Het Banquet van de Sofisten verschillende anekdotes en beschrijvingen over de oude keuken. Hoewel hij niet altijd gedetailleerde recepten geeft, noemt hij zoete fladen en gerechten op basis van peulvruchten. Hier is een reconstructie geïnspireerd door de gerechten die in zijn geschriften worden genoemd.

1. Zoete honingfladen 𓎃𓇋𓆤

Deze fladen waren populair in de Grieks-Romeinse regio van Egypte.
§ Ingrediënten:

• 200 g spelt- of tarwemeel (▷ ʞıℴ voor ‘meel’)
• 100 ml lauw water
• 2 eetlepels sesam- of olijfolie (ʞʟ symboliseert olie in hiërogliefen)
• 3 eetlepels rauwe honing (△ voor het symboliseren van oude bijenkorven)
• Een snufje zout
• Optioneel: sesamzaadjes voor garnering

§ Bereiding:

1. Bereiden van het deeg: Meng het meel, het lauwe water, de olie, het zout en één eetlepel honing in een kom. Kneed het deeg tot het homogeen en soepel is.
2. Rusttijd: Laat het deeg 30 minuten rusten onder een vochtige doek.
3. Vormen van de fladen: Verdeel het deeg in kleine balletjes en druk ze plat om fladen van ongeveer 1 cm dik te vormen.
4. Bakken: Bak de fladen zonder olie in een hete pan 3 tot 5 minuten aan beide zijden tot ze goudbruin zijn.
5. Afwerking: Smeer de nog warme fladen in met de overgebleven honing en bestrooi eventueel met sesamzaadjes.

2. Stoofschotel met peulvruchten, gekruid met kruiden en honing

Dit typische gerecht dat door Athenaios wordt genoemd, benadrukt de eenvoud en rijkdom van peulvruchten.
§ Ingrediënten:

• 200 g kikkererwten (12 uur geweekt)
• 1 ui, gesneden
• 2 teentjes knoflook, geplet
• 2 eetlepels sesam- of lijnzaadolie
• 1 eetlepel honing
• 1 eetlepel verse koriander, gehakt
• 1 eetlepel verse dille, gehakt
• Zout en peper
• Citroensap of dadelazijn (Dadelazijn staat bekend om zijn zoete, milde en lichtzure smaak. Het biedt een delicate balans tussen de natuurlijke zoetheid van dadels en de karakteristieke zuurheid van azijn, met tonen van karamel, pruim en honing).

§ Bereiding:

1. Koken van de kikkererwten: Kook de kikkererwten in gezouten water tot ze zacht zijn (ongeveer 1 uur). Laat ze uitlekken.
2. Basis bereiden: Verhit de olie in een pan en bak de ui en knoflook tot ze goudbruin zijn.
3. Samenvoegen: Voeg de gekookte kikkererwten toe aan de pan. Voeg de honing, de verse kruiden, zout en peper toe. Meng voorzichtig.
4. Laatste kooktijd: Laat het geheel 10 minuten sudderen op laag vuur zodat de smaken zich kunnen ontwikkelen. Voeg eventueel een beetje citroensap of dadelazijn toe voordat je het serveert.

Historische context:

Deze twee recepten illustreren eenvoudige maar smaakvolle gerechten, in lijn met de culinaire tradities die door Athenaios van Naukratis en de eetgewoonten van het oude Egypte worden beschreven. De zoete honingfladen waren een veelgegeten lekkernij bij feestelijke of religieuze maaltijden. Peulvruchten kwamen ook veel voor in verschillende gerechten en waren een belangrijke bron van eiwitten in de oude voeding.